یک روز مانده به شروع جشنواره فیلم فجر پُستر جشنواره چهلم منتشر شد، تیتر خبر را که بر نمایشگر موبایلم دیدم بیدرنگ صفحه مربوطه را باز کردم و با خود میگفتم باید با یک شاهکار گرافیکی مواجه باشیم. به هرحال چهلمین سال برگزاری است. قاعدتا برگزار کنندگان تمام توان خود را برای هرچه باشکوهتر برگزار کردن چنین رویدادی به کار بستهاند. عدد چهل هم که با خود و در خود حامل معانی زیادی است. مثلا پختگی یکی از آن معانی است. با خودم گفتم احتمالا پُستر جشنواره توسط یک جوان طراحی نشده است. خودم را گذاشتم جای مدیر. جوان است و جوانی کردن، جوان است و ساختار شکن، جوان است و… که شاید برای جشنواره “چهلم” انتخاب خوبی نباشد. احتمالا مدیران جشنواره سفارش را به یک طراح باتجربه داده اند تا تمامی هنر خود را خرج کند و پُستری بسازد همسنگ نام و قدمت جشنواره…
احتمالا برای مخاطب نسبتا مطلع از جریان طراحی گرافیک ایران هم این گونه است، چگونه؟ این گونه است که پُستر هر رویداد، محصول، کمپین یا فعالیت فرهنگی بخشی یا تمامی آن فعالیت را آیینگی میکند و میشود از زمان انتشار، نوع انتشار و از همه مهمتر کیفیت اثر منتشر شده به فرایندهای مدیریتی و روح حاکم بر آن فعالیت پی برد. مهم نیست در پشت پرده چه گذشته است، مثلا مدیر هنری جشنواره قهر کرده است یا نه، یا قرار بوده کسی طرحی را برساند و نرسانده یا هرآنچه که مربوط به پشت پرده است، مهم نیست واقعا. مهم این است در ماههای گذشته که مسؤلان در حال آماده سازی برگزاری جشن شده بودند فرایند سفارش و نظارت بر روند ماجرا را چگونه مدیریت کردهاند، آقای مسعود نقاش زاده – کارگردان فیلم دوست داشتنی «کودک و فرشته» – دبیر جشنواره چهلم در مصاحبهای گفته است که در مدت زمانی کمتر از سه ماه سکان دبیری جشنواره را به دست گرفته است. حتی دانستن این که زمان کم بوده و خیلی از کارها روی زمین مانده است هم مهم نیست. مهم نیست چون پُستر همه آنچه گفته شد و نگفته مانده است را آیینگی میکند.
آنچه در این پُستر به وضوح قابل مشاهده است شتابزدگی، عدم شفافیت، فرایند غلط مدیریت هنری، خام دستی، سهل گیری، عدم درک اهمیت و جایگاه موضوع و مسائلی از این دست است.
حتی ترکیب بندی محافظه کارانه پستر هم نمیتواند چیزی را پنهان کند. حتی آبی و طلایی پستر هم نمیتواند مخاطب آگاه را اغوا کند.
حتی آن عدد چهار غیر فارسی و نقطه پنهان در فرم نقش و نگار دم ققنوس هم هیچ کشف همراه با لذتی را به همراه ندارد.
به هرحال چهلمین سال برگزاری مهمترین جشنواره سینمایی کشور به گونهای غمناک و ناشکوه در پستر برگزار شده است. اما دلخوشانه امیدوارم خود جشنواره آنچه نباشد که پُسترش مینمایاند.