سیمرغ از قفس پرید؟!

مجموعه جشنواره‌‌های فجر که هر ساله در حوزه های مختلف فرهنگی، هنری و ادبی برگزار میشود یکی از مهم‌ترین رویدادهای این روز‌ها به شمار می‌رود و حتی دست کم حوزه فیلم وسینمای آن را می‌توان تاثیرگذارترین رویداد فرهنگی و هنری کشور به شمار آورد که توجه بسیاری از مردم سینما دوست و هنرمندان را به سوی خود جلب می‌کند از این رو توجه به جنبه‌های مختلف برگزاری این جشنواره از هویت بصری گرفته تا تشریفات و محل برگزاری و غیره دارای اهمیت فراوان است؛ و مورد توجه کنشگران حوزه فرهنگ و هنر می باشد، از این رو به بهانه رونمایی از پوستر چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر گریزی به نقد پوستر جشنواره و سیر هویت بصری آن می‌زنیم.

در نگاه اول که پوستر را مشاهده می‌کنیم، گمان می‌کنیم که پوستر ناقص است یا بریده شده است، اولین موضوعی که پوستر را به حاشیه می‌برد و آن را از رسالت اصلی آن یعنی اطلاع رسانی خلع می‌کند، فرم‌های بصری است که گویابخشی از سیمرغ جشنواره می‌باشد. این فرم ها با ریتم جریان یابنده و متناوب چشم مخاطب را به سمت خارج کادر و جایی که فرمها قطع شده اند هدایت می‌کند. دومین مسئله عدد 40 است که پیدا کردن آن یک چشم ورزیده میخواهد، حتی اگر از اینکه چرا از فرم عربی عدد 40 استفاده شده است بگذریم، فرم عدد 40 که طراح تلاش داشته آن را با فرم خود سیمرغ پدیدار کند، به چند دلیل قابل شناسایی نیست: اول اینکه در رعایت فواصل و مجاورت فرم‌ها برای ایجاد تمایز و کنتراست فرمی دقت کافی صورت نگرفته است؛ دوم اینکه عدد 4 با فضای مثبت نمایش داده شده است و عدد 0 با فضای منفی، از این جهت چشم ما قادر نیست که این دو واحد فرم را به عنوان یک فرم بزرگتر تحت قالب عدد چهل شناسایی کند و به اصطلاح، چشم قادر به بستن فرم نیست (closure) و البته تراکم فرمی در ناحیه میانی پوستر نیز به مسئله عدم شناسایی عدد 40 دامن زده است در غیر اینصورت استفاده از فرم‌های مثبت و منفی به عنوان یکی از تکنیک‌های رایج مورد استفاده طراحان است.